Um hvað fjallar samþykkt nr. 190?
Samþykktin felur í sér viðurkenningu á því að ofbeldi og áreitni í tengslum við vinnu geti falið í sér mannréttindabrot og misnotkun. Hún leggur áherslu á að allir eigi rétt á öryggi, virðingu og mannsæmandi vinnuumhverfi, og krefst þess að ríki setji heildstæða löggjöf og geri aðgerðaáætlun til að fyrirbyggja, greina og bregðast við ofbeldi og áreitni á vinnumarkaði.
Samþykktin tekur ekki aðeins til vinnustaða í hefðbundnum skilningi, heldur einnig til fjarvinnu, samskipta á netinu og ferða til og frá vinnu. Hún tekur sérstaklega til kynbundins ofbeldis, sem hefur dýpri áhrif á konur, kvár og aðra jaðarsetta hópa á vinnumarkaði.
Ísland má ekki dragast aftur úr
Noregur hefur þegar fullgilt samþykktina og Danmörk er á lokametrunum. Ísland, sem um árabil hefur verið í fararbroddi í jafnréttis- og mannréttindamálum, má ekki sitja hjá. Fullgilding samþykktarinnar væri skýr yfirlýsing, bæði innanlands og á alþjóðavettvangi, um að Ísland líði ekki ofbeldi eða áreitni í neinni mynd.
Afleiðingar ofbeldis og mikilvægi aðgerða
Ofbeldi og áreitni í vinnuumhverfi fólks eru ekki einungis siðferðileg eða félagsleg mein. Þau grafa undan heilsu og velferð, minnka framleiðni og veikja sjálfa grunnstoð réttinda á vinnumarkaði. Samfélagið allt ber tjón af því þegar starfsumhverfi einkennist af ótta, mismunun eða vanvirðingu.
BHM minnir á að stjórnvöld hafa boðað að samþykkt nr. 190 yrði fullgilt hér á landi. Þau áform hafa þó dregist á langinn. Það er tímabært að efndir fylgi orðum.
Jákvæð skref – en þau nægja ekki ein og sér
BHM fagnar nýlegu átaki Vinnueftirlitsins, sem unnið var í samstarfi við aðila vinnumarkaðarins og miðar að því að draga úr ofbeldi á vinnustöðum. Slíkar aðgerðir skipta vissulega máli, en breyta ekki mikilvægi þess að Ísland gangi alla leið og fullgildi samþykktina.
Tíminn til aðgerða er núna
BHM hvetur íslensk stjórnvöld eindregið til að hraða fullgildingu samþykktar ILO nr. 190. Slíkt skref myndi styrkja lagalega og siðferðilega afstöðu Íslands til jafnréttis og mannvirðingar í atvinnulífinu og efla alþjóðlega forystu landsins á sviði mannréttinda og félagslegs réttlætis.
