Almenna reglan er að komist starfsfólk ekki til vinnu vegna utanaðkomandi aðstæðna ber það sjálft ábyrgð á því. Ef það getur ekki sinnt starfi sínu í fjarvinnu er það því launalaust eða vinnur vinnudaginn eða vaktina af sér síðar. Þetta á við jafnvel þótt yfirvöld hafi sent út viðvaranir vegna veðurs og beint því til fólks að halda sig heima. 

Ríkið hefur um árabil beint því til stofnana sinna að þegar það er ófært vegna veðurs eða náttúruhamfara greiði stofnanir dagvinnulaun, en ekki vaktaálag og fleira sem annars hefði komið til. Sérstaklega þegar yfirvöld hafa gefið út viðvaranir vegna veðurs og beint því til almennings að vera ekki á ferðinni. 

Ef starfsfólk mætir til vinnu en atvinnurekandi hefur lokað og sent starfsfólk heim ber atvinnurekanda að greiða reglubundin laun. 

Komist starfsmaður ekki heim að vinnu lokinni skapast ekki greiðsluskylda vinnuveitanda. Aftur á móti þarf að greiða fyrir unna tíma ef um vaktavinnu er að ræða og starfsmaður vinnur áfram ef aðrir komast ekki á staðinn. 

Við hvetjum fólk til að ræða hvernig þessum málum er háttað við sinn vinnuveitanda.

Samband íslenskra sveitarfélaga hefur beint sambærilegum tilmælum og að ofan greinir til sveitarfélaga um þær reglur sem gilda um laun og frítökurétt starfsfólks þegar óveður og/eða ófærð hamla vinnusókn. 

Um þetta atriði er einnig fjallað grein 5.11 í kjarasamningi Sambands íslenskra sveitarfélaga SNS (utan Reykjavíkur) og aðildarfélaga BHM.  

Kjarasamningur BHM og Samtaka atvinnulífsisins geymir ekki ákvæði um hvernig með skuli fara ef starfsmaður kemst ekki til vinnu vegna ófærðar.

Í skýringum SA segir hins vegar að mæti starfsmaður ekki til starfa af völdum ófærðar, sé hann launalaus eða vinnur daginn af sér síðar, nema um annað hafi verið samið. Hið sama gildir ef starfsmaður mætir of seint eða fer fyrr heim af þessum ástæðum.  

Ef tekin er ákvörðun um að loka fyrirtæki vegna veðurs heldur starfsmaður aftur á móti launum þann tíma sem skipulagt var að hann ynni. 

Spurt og svarað um sjúkradagpeninga Sjúkrasjóðs

Spurt og svarað um sjúkradagpeninga Styrktarsjóðs

Reykjavíkurborg og önnur sveitarfélög

Áreitni og ofbeldi í garð starfsfólks

Opinber hlutafélög og sjálfseignarstofnanir

Í miðlægum kjarasamningi eru almenn ákvæði um réttindi og skyldur, s.s. vinnutíma, orlof og veikindarétt og auk almennra launahækkana.

Í stofnasamningum, sem eru hluti kjarasamninga, er hins vegar samið um aðlögun tiltekinna þátta kjarasamninga að þörfum stofnana og starfsmanna með hliðsjón af eðli starfsemi, skipulagi og/eða öðru því sem gefur stofnunum sérstöðu. Stofnanir hafa síðan tækifæri til að umbuna starfsmönnum sínum á grundvelli mats á persónu-og tímabundnum þáttum, svo sem menntun, reynslu, og frammistöðu.

Kjarasamningar við ríkið eru tvískiptir

Á almennum vinnumarkaði var fyrst gerður samningur milli Samtaka atvinnulífsins (SA) og 20 aðildarfélaga BHM árið 2008. Núgildandi kjarasamningur gildir frá 30. júní 2021. Hann er ótímabundinn, en með fyrirvara um endurskoðun ef gerðar eru almennar breytingar á réttindum launafólks á almennum vinnumarkaði. 

Laun félagsfólks á almennum vinnumarkaði ráðast af markaðsaðstæðum en ekki fyrirmælum kjarasamninga. 

Samið er um slíkar persónuppbætur fyrir hvert og eitt ár. Uppbótin er föst krónutala og reiknast ekki orlof á hana. 

Í kjarasamningum aðildarfélaga BHM eru ákvæði um orlofs- og desemberuppbætur.

Ferðakostnaður ríkisstarfsmanna skiptist í akstursgjald vegna aksturs á eigin bifreiðum á vegum ríkisstofnana og dagpeninga vegna ferða innanlands sem utan. 

Ferðir á vegum vinnuveitanda utan hefðbundins dagvinnutíma telst til vinnutíma sem greiða skal fyrir. Ekki er greitt fyrir ferðir starfsfólks til og frá vinnu, nema um það hafi verið samið. 

Ófærð

Starfsfólk kemst ekki til vinnu

Ríkið

Sveitarfélög

Almennur vinnumarkaður