Markmið laga um sorgarleyfi er að tryggja foreldrum svigrúm til sorgarúrvinnslu í kjölfar barnsmissis og eftir atvikum til að styðja við eftirlifandi systkin við að aðlagast breyttum aðstæðum. Þá er lögunum ætlað að auka líkur á að foreldrar geti átt farsæla endurkomu á vinnumarkað og geti tekið virkan þátt í samfélaginu að nýju í kjölfar barnsmissis.
Lögin tryggja foreldrum sem hafa verið í samfelldu starfi á innlendum vinnumarkaði rétt til sorgarleyfis sem og greiðslna til að koma til móts við tekjutap þeirra á því tímabili sem sorgarleyfi varir.
Með samfelldu starfi er átt við a.m.k. 25% starfshlutfall í hverjum mánuði yfir tiltekið tímabil og getur því verið um að ræða tímabil sem afmarkast ekki af heilum almanaksmánuðum. Enn fremur teljast til samfellds starfs ýmsar lög- og samningsbundnar fjarvistir frá vinnumarkaði.
Foreldrar sem eru utan vinnumarkaðar eða í minna en 25% starfshlutfalli og foreldrar í fullu námi eiga rétt á sorgarstyrk.
Réttur til sorgarleyfis
- Sjálfstæður réttur til sorgarleyfis gildir í allt að sex mánuði frá þeim degi sem foreldri verður fyrir barnsmissi. Rétturinn stofnast þann dag sem foreldri verður fyrir barnsmissi og fellur niður 24 mánuðum síðar.
- Sorgarleyfi er einnig veitt vegna andvanafæðingar eða fósturláts í allt að þrjá mánuði frá þeim degi er andvanafæðing á sér stað eftir 22 vikna meðgöngu.
- Sé um að ræða fósturlát eftir 18 vikna meðgöngu á foreldri rétt til sorgarleyfis í allt að tvo mánuði frá þeim degi sem fósturlátið á sér stað.
Tilkynning og tilhögun sorgarleyfis
Þegar foreldri hyggst nýta rétt sinn til sorgarleyfis skal tilkynna það vinnuveitanda eins fljótt og kostur er og skal tilgreina upphafsdag, lengd og tilhögun sorgarleyfis að öðru leyti.
Vilji foreldri breyta áður tilkynntri tilhögun sorgarleyfis ber að tilkynna það vinnuveitanda a.m.k. einni viku fyrir upphafsdag nýrrar tilhögunar sorgarleyfis og tilgreina þar eftir því sem við á nýjan upphafsdag, lengd og tilhögun sorgarleyfis að öðru leyti.
Almenna reglan er að foreldri nýti rétt sinn til sorgarleyfis í einu lagi.
Með samkomulagi við vinnuveitanda má þó haga sorgarleyfi á þann veg að það skiptist niður á fleiri en eitt tímabil og/eða það verði nýtt samhliða minnkuðu starfshlutfalli.
Greiðslur
Upplýsingar um útreikning greiðslna og upphæðir eru birtar á vef Vinnumálastofnunar sem annast meðferð umsókna um greiðslur í sorgarleyfi og sorgarstyrki.
Ávinnsla réttinda
Sorgarleyfi reiknast til starfstíma við mat á starfstengdum réttindum, svo sem veikindarétti sem og rétti til orlofstöku og lengingar orlofs samkvæmt kjarasamningum, starfsaldurshækkana, uppsagnarfrests og atvinnuleysisbóta.
Stuðningur
Sorgarmiðstöð sinnir fræðslu og ráðgjöf til syrgjenda og þeirra sem vinna að velferð syrgjenda.
Sorgarmiðstöð er samstarfsverkefni grasrótarfélaga á sviði sorgarúrvinnslu.